یکی از موارد مهم در داخلیسازی؛ دسترسی به تجهیزات و ماشینآلات جدید است. اما خطوط تولید بسیاری از قطعهسازان قدیمی است و به بهروزرسانی احتیاج دارد. این در حالی است که سرمایه کافی در اختیار آنها نیست و نرخ ارز هم واردات خطوط تولید جدید را غیرممکن کرده است. در این شرایط، نایبرئیس هیاتمدیره انجمن صنفی سازندگان قطعات و مجموعههای خودرو از پیشنهاد به دولت و وزارت صمت برای آزادسازی واردات خطوط تولید دست دوم و صفر شدن تعرفه واردات آن میگوید.
همچنین برای داخلیسازی نیاز به واردات ماشینآلات و تکنولوژیهای جدید داریم. اما درحالحاضر با این نرخ ارز، سرمایهگذاری در این بخش مشکل شده است.
یعنی شخص مطمئن است که پس از سرمایهگذاری دیگر واردات آن محصول انجام نخواهد شد و خودروساز هم حتما از او خرید خواهد کرد. این سیاست حمایت از ساخت داخل باید عملی و قانونی باشد تا خیال سرمایهگذار هم از این بابت راحت باشد. قطعهساز باید اطمینان داشته باشد که فلان قطعه را میتواند با قیمت معقول به خودروساز بفروشد. این اقدام با تبلیغات و میز گذاشتن انجام نمیشود. قوانین باید به گونهای باشند که متضمن این سرمایهگذاریها باشد.
چرا که این خودروها به هیچ وجه مصرف عمومی نداشتند و بیشتر متعلق به طبقات مرفه بودند. در همان زمان که ارز در اختیار داشتیم و این همه خودرو وارد کردیم؛ متوجه شدیم تاثیری بر صنعت خودرو داخلی نداشته است و افرادی که این فکر را دارند در اشتباه هستند.
در این بخش دو مساله اهمیت دارد. همانطور که قبلا هم تاکید کردم؛ بحث قوانین و تعرفهها در حوزه واردات بسیار اهمیت دارد. مورد دیگر بحث سیاستهای تشویقی دولت برای تولیدکنندگان است.
توسعه ساخت داخل یا هر نوع سرمایهگذاری با دستور انجام نمیشود. این قوانین و مقررات است که سرمایه را به سمت داخلیسازی محصولات سوق میدهد. وقتی یک میز ساخت داخل برگزار شود و بعد شعار بدهیم و صرفا تبلیغات کنیم که ساخت داخلی ایجاد نمیشود. زمانی ساخت داخلی به وجود میآید که سرمایهگذار مطمئن باشد که در آینده از این سرمایهگذاری میتواند بهرهبرداری کند.
بهطور متوسط برای واردات خطوط تولید دست دوم چه مقدار ارز نیاز است؟
پیشنهاد ما این است که وزارت صمت، واردات ماشینآلات تولیدی دست دوم خارجی را آزاد کرده و حتی تعرفههای آن را هم صفر کند تا هرکسی که میخواهد این ماشینآلات را وارد کند و در کشور تولید داشته باشد، تعرفهای پرداخت نکند. یعنی افراد بدون انتقال ارز و با تعرفه صفر درصد بتوانند ماشینآلات کارکرده خارجی را وارد کنند. با این اقدام، هم خطوط تولید بازسازی و خطوط جدید وارد کشور میشوند که سبب ایجاد اشتغال هم خواهند شد.
این مهم، کار وزارتخانه است و آنها باید در راستای تغییر برخی قوانین و البته تعرفهها اقدام کنند. تا زمانی که سیکیدی کاری در کشور هزینه پایینی دارد، کسی به فکر داخلیسازی قطعات
نمیافتد. با شعار دادن و برگزاری جلسات عمومی و ارائه برنامههایی که پشتوانه ندارند، اتفاقی نه در این صنعت و نه در هیچ صنعت دیگری رخ نخواهد داد. بهطور کلی چیزی نمیبینم که بخواهد تغییری در این بخش ایجاد کند.
در بخش پایانی گفتوگوی «دنیایخودرو» با اصغر خسروشاهی به بحث واردات و داخلیسازی قطعات میپردازیم.
زیرا بر اساس آنچه بدان اشاره شد، زمینه برای کار فراهم نبوده است. اگر ساخت داخلی هم رخ داده، عمدتا در دهه هفتاد تا هشتاد و با سیاستگزاری محوری بود که وزارتخانه انجام داد.
یعنی در جلسات شعار داده میشود که قرار است این تعداد تولید کنیم و این تعداد صادرات داشته باشیم. اما شعارها برنامه اجرایی میخواهد. برای اینکه ساخت داخل را افزایش دهیم، باید بسیاری از قوانین را اصلاح کنیم.
چرا واردات در سالهایی که با ممنوعیتی روبهرو نبود، سبب افزایش رقابت نشد؟
یعنی اگر قطعه یا مجموعهای توسط قطعهساز تولید شد، حتما مورد حمایت دولت قرار بگیرد. خودروساز هم از آن قطعهساز حمایت کند تا سرمایهگذاری انجامشده بازگردد. در غیر این صورت، با دستور دادن هیچ قطعهای داخلیسازی نخواهد شد. میبینیم جلسات میز خودکفایی را برگزار میکنند و شرکتهای خودروساز هم میگویند این مقدار را داخلیسازی کردیم، اما در نهایت واردات
انجام میشود.
شعار ما باید تولید و رقابت در تولید باشد، نه واردات و رقابت در واردات. چراکه ما برای تولید ۲میلیون دستگاه خودرو در کشور سرمایهگذاری کردهایم، اما از آن بهرهبرداری نمیکنیم. مورد دیگری که به نظرم از آن غافل شدهایم، سرمایهگذاریهای جدید است. یک بخشی از خطوط ما نیاز به سرمایهگذاری جدید دارد.
من فکر نمیکنم برای واردات خطوط تولید دست دوم در حوزه قطعهسازی و خودروسازی بیش از یکمیلیارد دلار ارز نیاز باشد. اما این یکمیلیارد دلار میتواند چندین میلیارد دلار ارزش افزوده ایجاد
کند. این خطوط تولید ممکن است ۲۰درصد قیمت خطوط تولید نو را داشته باشند که برای صنعت ما بسیار اقتصادی است.