به‌هر حال این روش که مدل برخی کالاهای تولید داخل تا سال‌ها تغییر نمی‌کند، به طور قطع در کاهش صادرات صنایع داخلی بی‌تاثیر نیست و ضرورت دارد تولیدکنندگان با توجه به اهمیت تولیدات نوآورانه در استراتژی توسعه محصولات‌شان بازنگری و آن را تقویت کنند.
بدیهی است برای توسعه و رونق صادرات، تولید در کشور باید براساس استانداردهای بین‌المللی باشد تا بتواند در بازارهای خارجی حضور پیدا کند. برای این کار ابتدا باید کیفیت محصولات داخلی ارتقا یابد و نرخ آن منطقی شود. همچنین باید مسیر تولید و تجارت هموار شود تا در نهایت کالای ایرانی با داشتن شرایط رقابت‌پذیر بتواند علاوه بر فروش موفق در داخل کشور در بازارهای خارجی نیز حضور یابد.
توسعه تولید ملی در هر کشور یکی از مهم‌ترین شاخص‌های ارزیابی میزان پیشرفت و توسعه‌یافتگی اقتصادی و صنعتی است؛ بنابراین متولیان امر باید ضمن حمایت از تولید ملی ، در پی تقویت زیرساخت‌های تولیدات مبتنی بر دانش در همه بخش‌ها اعم از صنعت، کشاورزی، مسکن و… باشند و همسو با تقویت تولید از تجارت داخلی، از توسعه بازار تولیدات داخلی و باکیفیت در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی حمایت کنند. البته توجه به کیفیت تولیدات و ارائه توانمندی واقعی تولیدکنندگان داخلی کشور برای پشتیبانی و حمایت مالی دولت ضروری به نظر می‌رسد.
البته تولیدکنندگان برای تولید کالای باکیفیت و دستیابی به استانداردها ، دانش و فناوری‌های روز دنیا باید جذب نیروهای متخصص نوآوری در تمامی بخش‌های تولیدی را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهند و با هدف افزایش سهم تولیدات داخلی در بازارهای جهانی، متولیان امر باید توجه ویژه‌ای به تقویت تولید دانش بنیان داشته باشند.
اکنون برخی تولیدکنندگان بزرگ کشور تنها به بازارهای سنتی خود صادرات دارند، در حالی که باید توسعه بازارهای صادراتی و افزایش کشورهای هدف را در اولویت قرار دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تولیدکنندگان کشور برای توسعه صادرات علاوه بر اجرای دقیق تحقیقات بازاریابی در کشورهای جدید چند راه پیش رو دارند. البته لازمه تحقق این هدف، شناخت علاقه‌مندی‌های مشتری، مدیریت تجربه مشتریان، درک تحولات بازار داخلی و خارجی و برنامه‌ریزی درست برای توسعه محصولات جدید است.
بسیاری از موفقیت‌های استراتژیک کشور در زمینه توسعه اقتصادی، به واسطه سرمایه‌گذاری در حوزه تولیدات دانش بنیان و توسعه فعالیت‌های پژوهشی در این بخش‌ها بوده و این بدان معناست که باید ضمن استفاده از ظرفیت فعلی واحدهای تولیدی، از ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید در قالب طرح‌های توسعه‌ای که منجر به توسعه تولید مبتنی بر دانش و تجارت در کشور می‌شود نیز حمایت شود.
* شهرام شیرکوند ، حائـز ۲۸ رتبه برتر در جشنواره های بین المللی و ملی مطبوعات و خبرگزاری های کشور