به گزارش «اخبار خودرو»،این روزها خبر کشف محمولههای سوخت قاچاق یا حوادث خودروهای سوختبر قاچاق، کموبیش در اخبار روزمره دیده و شنیده میشود. اتفاقی که از جنبههای مختلف قابل بررسی و ریشهیابی است. متاسفانه هنوز پدیده قاچاق سوخت در کشور ریشهکن نشده و مشکلات زیادی را در بخشهای گوناگون ایجاد میکند. در ادامه با ما همراه باشید تا از چند جنبه به بررسی این موضوع بپردازیم.
چندی پیش مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی با اشاره به اینکه قیمت گازوئیل در کشورهای همسایه ۶۰ برابر ایران است، گفت: «باتوجه به این اختلاف قیمت، عمده قاچاق سوخت در کشور مربوط به گازوئیل است.» جلیل سالاری با اشاره به موضوع قاچاق سوخت ادامه داد: «واقعیت این است که باتوجه به اختلاف قیمت گازوئیل در ایران و کشورهای همسایه، قاچاق سوخت جذاب است.» وی با تاکید بر اینکه قیمت گازوئیل در کشورهای همسایه، ۶۰ برابر قیمت آن در ایران است، افزود: «از همینرو عمده قاچاق سوخت از کشور مربوط به گازوئیل است.» سالاری همچنین تاکید کرد: «از آنجاکه مصرف بنزین با کارت هوشمند سوخت مهار میشود، قاچاق آن قابلکنترل است.» مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی با تاکید بر لزوم نظارت بیشتر بر کنترل مسیر قاچاق سوخت افزود: «راهاندازی سامانههای سپهتن (حملونقل برونشهری) و سیپاد (حملونقل درونشهری) یک تکلیف قانونی بوده و این وزارتخانه آمادگی لازم برای اتصال به این سامانهها را دارد.» وی با بیان اینکه در بخش حملونقل، راهاندازی سامانه سپهتن برعهده وزارت راه است، ادامه داد: «تفاهمنامه همکاری وزارت نفت و وزارت راه برای راهاندازی و اتصال سازمان بهینهسازی به آن امضا شده است.» سالاری تصریح کرد: «با راهاندازی سامانههای سپهتن و سیپاد میتوان حوزه حملونقل عمومی و با اجرای سیاستهای غیر قیمتی، بخشی از مسیر قاچاق سوخت را کنترل کنیم.» وی در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به اختلاف قیمت سوخت در کشور با کشورها همجوار افزود: «بخشی از این اختلاف قیمتها مربوط به مشتقات نفتی است. برای مدیریت این بخش باید مشتقات سوختی وارداتی از سوخت یارانهای تفکیک شود، به این منظور کارگروه لازم در مجموعه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز پیشبینی شده است.» بهگفته جلیل سالاری برای کنترل و نظارت بر سهمیه مصرفکنندگان عمده مشتقات سوختی سامانه «سدف» (سامانه درخواست فرآورده های نفتی) پیشبینی شده است.
امسال شاهد برابری مصرف گازوئیل و تولید آن در کشور هستیم
یک کارشناس انرژی با اشاره به روند صعودی مصرف و قاچاق گازوئیل در کشور گفت: «گازوئیل بهعنوان دومین سوخت فسیلی پرمصرف دنیا، سهم بسزایی در اقتصاد جهانی دارد، بهطوریکه کشورهای غربی و پیشرفته صنعتی سعی دارند، سهم اقتصادشان از این سوخت را با اضافه کردن فناوری و سوختهای جایگزین دیگر کاهش دهند، اما متاسفانه در کشور ما، سهم این سوخت روزبهروز درحال افزایش است.» وی در ادامه اظهار کرد: «به موضوع افزایش مصرف سوخت گازوئیل در ایران، میتوان از چند منظر نگاه کرد. نکته اول اینکه استفاده از خودروهای فرسوده و بهروز نشدن ناوگان حملونقل سنگین موجب شده است تا بهرهوری در مصرف گازوئیل به کمترین میزان خود برسد.» این کارشناس انرژی ادامه داد: «متاسفانه هر روزه شاهد عبورومرور خودروهای سنگین با حجم آلایندگی مشهود و بسیار بالا در سطح جادهها هستیم که این موضوع نشانگر بیتوجهی مسئولان و رانندگان به مبحث معاینهفنی و کاهش مصرف گازوئیل است. ورود خودروهای سنگین با موتورهای بهروزتر و تکنولوژی بالاتر، قطعا باعث کاهش مصرف گازوئیل خواهد شد، اما تحریمها و نرخ ارز، موجب شده است تا این موضوع با سرعت بسیار کمی انجام شود. متاسفانه روزانه میلیونها لیتر گازوئیل از کشور قاچاق میشود، این موضوع رابطه مستقیمی با تفاوت قیمت گازوئیل در ایران و کشورهای همسایه دارد که این امر باعث تهییج و ایجاد انگیزه برای قاچاق این فرآورده به کشورهای همسایه میشود.» وی افزود: «بهعنوانمثال قیمت گازوئیل در افغانستان 20هزارتومان است، باتوجه به نرخ دولتی 300تومانی و آزاد 600تومانی گازوئیل در ایران، شاهد تفاوت قیمتی تقریبی 19هزار تومانی برای هر لیتر گازوئیل هستیم. این تفاوت بها، موجب میشود انگیزه قاچاق این سوخت هر روزه افزایش پیدا کند.» این کارشناس انرژی با اشاره به جایگزینی سوختهای دیگر به جای گازوئیل و کاهش مصرف این فرآورده سوختی ادامه داد: «طبق محاسبات، با جایگزینی سوخت گاز طبیعی (CNG) به جای گازوئیل، شاهد صرفهجویی 50 تا 70درصدی گازوئیل خواهیم بود. علاوهبر این میتوان با تکنولوژی LNG و استفاده از آن در خودروهای سنگین، شاهد کاهش 20درصدی آلودگی هوا در مقایسه با مدلهای بهروز خودروهای سنگین با سوخت گازوئیل بود. همچنین براساس گزارش رسمی شرکت ملی پخش و پالایش در سال 1399، مصرف گازوئیل در سال 1402 تقریبا با میزان تولید آن برابری خواهد کرد که متاسفانه این موضوع یکسال زودتر اتفاق افتاد. یعنی هماکنون ما شاهد برابری مصرف گازوئیل و تولید آن در کشور هستیم. این اتفاق زنگخطر را به صورت جدی برای ناوگان سنگین و اقتصاد کشور بهصدا درآورده است و بیشاز پیش این خطر احساس میشود که کشور ناچار خواهد شد یارانه بیشتری را به واردات گازوئیلی اختصاص دهد که چند روز بعد به روشهای مختلف از کشور قاچاق خواهد شد.»